Leiderschap vandaag de dag betekent meer dan het beheersen van een rijtje managemenvaardigheden. Een goede leider ontwikkelt een sterke visie, levert resultaat en haalt maximale effectiviteit uit zijn team met behulp van gedeelde doelen en waarden. Dit betekent dat een leidinggevende niet instrueert, maar juist inspireert en motiveert.

Vertrouwen is fundament voor team

Het scenario zoals hierboven beschreven is een ideaalbeeld. In veel organisaties werkt het (nog) niet op deze manier. Te vaak gebeurt het dat leiders (directie/management/leidinggevenden) binnen een organisatie te veel focussen op de resultaten. In de piramide van Lencioni staan de resultaten in de top; ze zijn het gevolg van alles wat je daarvoor doet en uitdraagt. Het fundament van de piramide bestaat uit vertrouwen. Gebrek aan vertrouwen zorgt ervoor dat teamleden hun fouten en zwakheden niet durven te delen. Er wordt niet om hulp gevraagd en onderling geven ze elkaar geen opbouwende feedback. Terwijl dit juist heel belangrijk is. Vertrouwen is de basis van elk team. Door ervaringen en gevoelens te delen neemt het vertrouwen toe. Teamleden durven dan ook eerder om hulp te vragen. Als leider van het team kun je dit stimuleren door jezelf als eerste kwetsbaar op te stellen. Zo creëer je een omgeving waarin kwetsbaarheid niet wordt afgestraft.

Productieve conflicten

In een gezond team komen conflicten voor. Dat klinkt misschien gek, maar het is wel zo. Het is wel zaak dat het team erkent dat conflicten en confrontaties niet aanvallend, maar juist opbouwend en productief zijn. Teams die de confrontatie aangaan komen tot betere eindresulataten. Moeilijke onderwerpen gaan ze niet uit de weg, maar ze denken als groep mee, spreken ideeën uit en bespreken die zonder vooroordeel. Als leider is het zaak dat je jezelf terughoudend opstelt als teamleden met elkaar de confrontatie aangaan. Je neemt niet de rol van redder op je, maar je begeleidt je teamleden wel om goed naar elkaar te luisteren.

Toon betrokkenheid

Gebrek aan betrokkenheid is een gevolg van te weinig constructieve feedback krijgen en weinig vertrouwen. Teamleden die niet de ruimte krijgen om zich uit te spreken, veinzen instemming bij besluiten. Betrokkenheid is een zaak van duidelijkheid en steun. Uiteraard is het lastig om teamleden aan te spreken op hun gedrag, maar bij een goed functionerend team overwinnen de leden deze barrière en durven ze elkaar aan te spreken. Betrokkenheid zorgt voor eenheid binnen het team. Iedereen kan zijn standpunt voor het voetlicht brengen en alle standpunten worden meegenomen om uiteindelijk tot een besluit te komen. Niet iedereen zal het met een besluit eens zijn: you agree to disagree. Maar goed functionerende teams nemen wel beslissingen en ze nemen die op tijd. Als leider spoor je je teamleden aan om na een discussie een standpunt in te nemen. Uiteraard neem je zelf ook een standpunt in en vanuit alle standpunten wordt een besluit genomen. Wees vooral niet bang om het verkeerde besluit te nemen.

Verantwoordelijkheid nemen

Als het team eenmaal een besluit heeft genomen is het belangrijk dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Als de betrokkenheid in een team goed geregeld is, nemen de teamleden die verantwoordelijkheid. Ze durven de verkeerde keuze te maken en daarvan te leren. Fouten mogen gemaakt worden en ze leren van de gemaakte fouten. Als leider laat je je team zelf de verantwoordelijkheid nemen. Durf ze los te laten. Misschien zie je als leidinggevende al dingen fout gaan, maar laat het op zijn beloop. Laat ze er zelf achter komen dat ze een fout hebben gemaakt en laat ze ervan leren.

Het begint met zelfinzicht

De hierboven genoemde elementen geven je handvatten om je persoonlijk leiderschap eens tegen het licht te houden. Maar leiderschap bestaat niet op papier. De dagelijkse praktijk laat zien of je een groep mensen leidt of een team. Als je dat wil veranderen is het handig als iemand je een spiegel voor kan houden. Iemand van buitenaf. Met professionale begeleiding kun je gestructureerd werken aan je peroonlijke ontwikkeling, zoals je leiderschapsvaardigheden. Dat komt uiteindelijk ook ten goede aan de teamontwikkeling en uiteindelijk de teamprestaties. Het startpunt daarvoor ben je zelf. Jij moet de eerste stap zetten. Wie ben je en waar ben je goed in? Wat zijn de kwaliteiten van je individuele teamleden? Aan de hand daarvan kun je het fundament leggen voor een sterk team.